Беларускі камандас (спецназ). Belorussian special units

Предлагаю обсудить тему белорусских спецподразделений (коммандос).
Период 1939-1945 (возможно расширение этого срока).

Основные направления обсуждения (перечень можно расширить):
- первый специальный штурмовой взвод (першы беларускі штурмавы зьвяз), подразделение "Брандербург-800"
- специальный батальон Дальвиц (спецыяльны батальён Дальвіц)
- белорусские ягд-команды (Jagd-Kommando)
- белорусы в спецподразделения Абвера

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Предлагаю начать с дальвицкого спецбатальона и людей в нем служивших. Тема эта немаленькая и интересная.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Ю. Грыбоўскі Першы беларускі штурмовы зьвяз
Да гісторыі стварэньня й дзейнасьці беларускіх камандас у гады Другой сусьветнай вайны

http://www.reibert.info/forum/newreply.php?do=newreply&noquote=1&p=519546
Приведу только основные моменты статьи и список десантников

У гісторыі беларускага нацыянальнага супраціву ў гады Другой сусьветнай вайны дагэтуль застаецца шмат пытаньняў, якія патрабуюць глыбокагадасьледаваньня. Акурат да ліку гэткіх праблемаў адносіцца гісторыя стварэньня й дзейнасьці беларускіх дывэрсійных фармаваньняў на баку Нямеччыны. Гаворка ідзе пра малаколькасныя аддзелы камандас, у заданьне якіх уваходзіла, галоўным чынам, выведка і правядзеньне дывэрсіяў у тыле супраціўніка. Недасьледаванасьць дадзенага пытаньня тлумачыцца ня толькі ейнай зачыненасьцю на працягу савецкага пэрыяду, але, таксама, адсутнасьцю непасрэдных архіўных крыніцаў. Дасюль айчынныя дасьледчыкі карысталіся пераважна ўспамінамі сучасьнікаў гэных падзеяў, а таксама публікацыямі беларускіх эмігрантаў. Асноўны матэрыял адносна гэтага пытаньня знаходзіцца ў зборах Абвэру ў нямецкай архіваліі. Аднак у гэтым артыкуле мы намагаемся прасачыць гісторыю 1-га Беларускага штурмовага зьвязу на падставе архіўных матэрыялаў, якія таксама маюць высокую навуковуювартасьць і каштоўнасьць. Гэтыя дакумэнты захоўваюцца ў Польшчы - ў Архіве Польскага чырвонага крыжа і Архіве Цэнтральнага музэю ваеннапалонных у Ламбінавіцах-Апольлі. Акрамя таго, істотнай крыніцай падчас падрыхтоўкі гэтага артыкулу стаў дзёньнік унутраных загадаў камандзіра зьвязу, у якім бадай што падзённа адлюстравана паўсядзённае жыцьцё беларускіх камандас. Ён знаходзіцца ў зборах Беларускай бібліятэкі імя Францішка Скарыны (Лёндан).
...
Першыя згадкі наконт супрацоўніцтва беларусаў з Абвэрам па закідваньню агентаў на варожую тэрыторыю зьвязаныя з нападам 1 верасьня 1939 году Нямеччыны на Польшчу. Дзеля таго, каб даведацца пра антыпольскія альбо антысавецкія настроі на тэрыторыі паўночна-ўсходніх ваяводзтваў ІІ Рэчы Паспалітай напрыканцы жніўня 1939 году каля Кобрына былі выкінутыя два супрацоўнікі Абвэру, адзін зь іх - Сьцяпан Гугель (перад вайной скончыў Бэрлінскі ўнівэрсытэт). У заданьне гэтых парашутыстаў уваходзіў пошук і наладжаньне сувязі з антыпольскімі партызанамі на Палесьсі, дзеля таго, каб, пры неабходнасьці, дамовіцца зь імі наконт дывэрсіяў у польскім тыле ў часе нападу нямецкіх войскаў на польскую дзяржаву. Праўда, толькі 3 верасьня парашутысты наладзілі кантакт з аддзелам атамана Тарасюка каля Драгічына. Там яны падавалі сябе за дэзэртыраў з Войска Польскага, каб убіцца ўдавер да партызанаў. Штодзённа дывэрсанты па радыёстанцыі інфармавалі Бэрлін аб дзейнасьці палескіх партызанаў.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Побач з украінскім, летувіскім ды іншымі вызвольнымі рухамі, у прамежку з кастрычніка 1939 г. па чэрвень 1941 г. спробы правядзеньня перамоваў з Абвэрам рабілі і беларускія эмігранты. Супрацоўнікі Абвэру - маёр Геруліс, былы рэктар Кёнігзбэрскага ўнівэрсытэту, маёр Дэрынг, прафэсар фон Мэндэ і ягоны дарадца фон Энгельгард сустракаліся зь беларускімі прадстаўнікамі. На гэты момант сярод беларускай палітычнай антысавецкай эміграцыіў Нямеччыне і акупаваных ёй краінах існавалі некалькі плыняў. Да кантакту менавіта з вайсковымі коламі, а перадусім - Абвэрам, была схільная група доктара Мікалая Шчорса і кс. Вінцэнта Гадлеўскага, якая імкнулася прыдапамозе немцаў стварыць беларускія ўзброеныя аддзелы, што ў будучыні мелі стаць стрыжнем нацыянальнага войска незалежнай Беларусі. Супрацоўніцтва вышэйзгаданай групы з Абвэрам пачалося яшчэ ў другой палове 1940 г. Яно грунтавалася на вярбоўцы і перакідзе ў савецкую Беларусь агентаў, адмыслова падрыхтаваных у абвэраўскім цэнтры ў г. Сулэювэк пад Варшавай. Дадзеныя мерапрыемствы ажыцьцяўляліся пры падтрымцы адзьдзяленьня Варшаўскага камітэту Беларускага камітэту самападамогі, грамадзкай арганізацыі запачаткаванай увосень 1939 г. на тэрыторыі ІІІ Райху і Генэральнагагубэрнатарства з дазволу нямецкіх уладаў. Тым ня менш, да практычнай дзейнасьці па фармаваньні аддзелаў камандас справа дайшла толькі ў траўні 1941 г. У якасьці першых беларускіх выведна-дывэрсійных адзінак падчас Другой сусьветнай вайны можна ўважаць створаныя напарэдадні нямецка-савецкай вайны - Першы беларускі штурмовы зьвяз. Акурат тады ў складзе Асобнага вучэбнага палка “Брандэнбург-800” быў створаны дадзены падразьдзел. З той нагоды, што ўкраінскі альбо балтыцкі эмігранцкі рух быў значна мацнейшы і актыўнейшы, то зь ліку прадстаўнікоў гэтых народаў былі сфармаваныя аднаведна буйнейшыя тактычныя дывэрсійныя аддзелы. Напрыклад, у гэты час фармуюццца ўкраінскія батальёны - “Нахцігаль” і “Ролянд”, эстонскі батальён “Эрна” і г.д. Галоўнай мэтай усіх гэтых камандас была дывэрсія ў памежнай зоне супраць Чырвонай Арміі напярэдадні і падчас наступу Вэрмахту на савецкую тэрыторыю.
...
Агенты Абвэру супольна з супрацоўнікамі Беларускага прадстаўніцтва,якія наведвалі шталагі з мэтай пошуку кандыдатаў у школы дывэрсантаў, перадусім, зьвярталі ўвагу на нацыянальна сьведамы элемэнт. Варта тут прыгадаць, што сярод польскіх ваеннапалонных апынулася шмат сьвядомых беларусаў і нацыяналістаў: паэт Міхась Васілёк, вядомыя дзеячы беларускага руху - Аляксандар Крыт і Васіль Камароўскі, падхаружы Гэнрык Барановіч,падпаручнік Станіслаў Грынкевіч, Барыс Рагуля.9 У ліку палонных знаходзіўся й Усевалад Родзька (нар. 21 чэрвеня 1920 г.), які да пачатку Другой сусьветнай вайны зьяўляўся харужым Войска Польскага і быў прыдзелены да 42-га пяхотнага палка (Беласток). 19 верасьня 1939 г. каля мясцовасьці Лэнтаўніца ён патрапіў у нямецкі палон, атрымаў асабовы нумар 22893 і ўтрымліваўся ў шталагу ХХІА (Астшэшаў, каля Пазнані). 20 жніўня 1940 г. Родзька быў вызвалены зь лягеру і накіраваны ў мясцовасьць Бжэска (Словінскага павету), дзе, паводле асабістай карты ваеннапалоннага, ён пражываў да выбуху вайны.10

У выніку вярбунку, на курс дывэрсантаў былі набраныя 52 асобы, пераважназь ліку былых польскіх ваеннапалонных.11 Дабраахвотнікаў накіроўвалі ў мястэчка Лямсдорф (зараз Ламбіновічы ў Апольскім ваяводзтве, Польшча), дзе 5 траўня 1941 г. была створаная дэсантная школа. Нягледзячы на тое, што як прадстаўнікі Абвэру, так і дзеячы Беларускага прадстаўніцтва, сярод польскіх ваеннапалонных праводзілі вярбунак сьвядомых беларусаў, у дывэрсійную школу патрапілі ўдзельнікі польскага падпольля. Так, польскай кансьпірацыі ўдалося правесьці ў склад беларускага аддзела сваіх агентаў,сярод якіх быў Браніслаў Валасэвіч. Большасьць дабраахвотнікаў складалі менавіта былыя польскія ваеннапалонныя, сярод якіх быў адзін паручнік і два падхаружыя былога Войска Польскага. Усе дабраахвотнікі былі залічаныя ў штаты Абвэру ў якасьці агентаў і атрымалі свае парадкавыя нумары..12 Камандзірам зьвязу стаў былы харужы Войска Польскага Ўладзімер Качан.У адпаведнасьці з унутраным загадам №1 ад 16 траўня 1941 г. намесьнікам камандзіра быў вызначаны Кастусь Габінскі, вайсковым інструктарам - Казімер Славэцкі, нацыянальна-выхаваўчым супрацоўнікам - Эдвард Валанцей, хронікарам - Браніслаў Даніловіч, інтэндантам і інструктарам па міннайсправе - Мікалай Быцько.13 Акрамя таго, у адпаведнасьці з загадам камандзіра за №1 ад 16 траўня 1941 г., на Браніслава Даніловіча ўскладаліся абавязкікультурніцка-асьветнае працы (гісторыя, гэаграфія, літаратура). 12 траўня на сходзе ўдзельнікаў школы было вырашана называць аддзел “Беларускім штурмовым зьвязам”.14

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

З пераездам зьвязу ў Прушкаў Абвэр вырашыў ужыць беларускі зьвяз у дывэрсыйнай акцыі на савецкай тэрыторыі. Паводле камандзіра зьвязу, немцы далі беларускім вайскоўцам права адмовіцца ад удзелу ў закідзе на тэрыторыю БССР. У выніку тры сябры зьвязу скарысталіся гэтым і былі адсунутыя ад гэтай акцыі. Напярэдадні перакіду на савецкую тэрыторыю жаўнеры былі падзеленыя на групы па тры асобы ў кожнай. Варта адзначыць, што кожная група мела асобнае заданьне па дывэрсіі на савецкіх камунікацыях. У сувязі з гэтым, перад закідам, вайскоўцы былі ўзброеныя адпаведным чынам. На кожную групу выдаваліся - адзін компас і адзін аўтамат. Акрамя таго, кожны камандас атрымаў па пісталету калібра 7,65 мм., па 4 польскія гранаты, фінскі нож. Прадугледжвалася, што кожная група будзе выконваць заданьне на працягу ня больш трох сутак.21 Закід у тыл супраціўніка ажыцьцяўляўся паветраным шляхам.

У першую групу ўвайшлі Альбэрт Асоўскі, Станіслаў Акінчыц, Вацлаў Гальчынскі, Станіслаў Валасэвіч, Тадэвуш Гардзіевіч, Яраслаў Станкевіч і Лявон Зялінскі. Гэта група рушыла на заданьне 15 чэрвеня 1941 г. з мэтай выкананьня дывэрсіі на чыгунцы Баранавічы - Стаўпцы. Аднак ажыцьцявіць гэтае заданьне беларускім вайскоўцам не ўдалося. Адразу пасьля закіду камандас былі выкрытыя савецкімі вайскоўцамі. У выніку ўзброенай сутычкі некалькі дывэрсантаў былі захопленыя ў палон і дапытваліся ў НКУС. Так, сярод тых, хто патрапіў ў няволю, апынуліся Браніслаў Валасэвіч, Яраслаў Станкевіч і інш.22 Наступная група вайскоўцаў у ліку 20 жаўнераў была вырушыла з месца разьмяшчэньня кашараў у Прушкаве на заданьне 19 чэрвеня 1941 г. У гэты ж дзень быў выдадзены апошні ўнутраны загад камандзіра зьвязу за №27. У складгэтае групы ўвайшлі: Уладзімер Качан, Міхась Бярцэвіч, Мікалай Быцько, Кастусь Габінскі, Лявон Храповіч, Рыгор Рапіевіч, Янка Селява, Станіслаў Вайноўскі, Віктар Шакоўскі, Павал Яцэвіч, Эдвард Валанцей, Язэп Панятоўскі,Мікалай Бранішэўскі, Фэлікс Табалевіч, Аляксандар Голас, Казімір Славэцкі, Тодар Сабіла, Павал Вагель, Аляксандар Тур, Гэнрык Гуменік.23 Напярэдадні перакіду на савецкую тэрыторыю вышэйзгаданая група была падзеленаяна дзьве часткі па 10 асобаў, якія атрымалі самастойныя заданьні. Адна з 10-асабовых падгрупаў, якую ачольваў Уладзімер Качан, пасьпяхова выканала дывэрсію ў савецкім тыле. Уначы з 21 на 22 чэрвеня беларускія камандас былі вынікутыя з парашутамі на захад ад Менску ў радыусе 25-40 км., дзе ўдала зьдзейсьнілі дывэрсію на чыгунцы і адышлі насустрач намецкім войскам. Маюцца зьвесткі, што агулам дзеля выкананьня спэцзаданьняў на савецкую тэрыторыюбылі закінутыя 41 камандас. Аднак адсутнічаюць якія-колечы зьвесткі адносна складу іншых групаў, дакладнага часу перакіду іх праз нямецка-савецкую мяжу, а таксама вынікаў выкананьня заданьняў. Праўдападобна, што на савецкі бок са спэцзаданьнямі былі накіраваныя толькі вышэйзгаданыя 27 сябраў зьвязу, тым часам, як астатнія 14 жаўнераў па нейкіх прычынах не былі заангажаваныя да ўдзелу ў акцыях на тэрыторыі БССР і знаходзіліся ў Прушкаве.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Варта падкрэсьліць, што штурмовы зьвяз быў не адзіным беларускім дывэрсійным аддзелам, які напярэдадні нямецка-савецкай вайны быў створаны спэцслужбамі Нямеччыны. Маюцца зьвесткі, што па лініі прадстаўніцтва Варшаўскага камітэту ў Бела-Падлясцы, шляхам дабраахвотнага вярбунку беларусаў-польскіх ваеннапалонных, быў сфармаваны 32-асабовы аддзел беларускіх парашутыстаў на чале з былым капітанам Войска Польскага Юры Вежанам.Дывэрсійную падрыхтоўку гэты аддзел атрымаў у Сілезіі. У чэрвені 1941 г. камандас Вежана былі дэсантаваныя ў раёне Сувалкаў на тэрыторыю БССР з мэтай правядзеньня дывэрсіяў. Аднак у хуткім часе яны былі затрыманыя савецкімі памежнікамі і апынуліся ў турме ў Ломжы, адтуль іх вызвалілі наступаючыя нямецкія войскі. Аднак гэтыя дадзеныя патрабуюць удакладненьня. 27

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

У Юрия очень интересный материал. Спасибо burk001!
Интересно также и то, что одновоременно с белорусскими десантниками Абвера были заброшены украинские и русские.
По русским вообще ничего не известно.

Насчет майора Герулиса - личность неординарная. Он из "профессорской обоймы" Абвера. До войны преподавал в Кенигсбергском университете. Затем стал сотрудником АСТ "Остланд" и одновременно руководил спецшколами в Вяцати, Балдоне и Дальвице.
По национальности - литовец.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Сьпіс асабовага складу 1-га беларускага штурмовага зьвязу

Акінчыц Станіслаў, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 15 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю. Па іншых зьвестках - Акінчык - Заўвага Рэд. “БР”.
Аляхновіч Робэрт, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу.
Асоўскі Альбэрт, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 15 чэрвеня 1941г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю. У 1941 г.выехаў у Швэцыю.
Паводле беларускага эміграцыйнага дасьледчыка В. Пануцэвіча, Асоўскі быў узнагароджаны жалезным крыжам за ўдзел “у акцыях Першага Штурмовага Зьвязу”. Па адукацыі ён быў архітэктарам. У Швэцыю Асоўскі выехаў праз Нарвэгію. Гл.: Беларуская царква (Чыкага), 1965, № 28, б. 93, 94. - Заўвага Рэд. “БР”.
Бартош Янка. Нарадзіўся ў 1915 г. у в. Нічбадзезье (павет Ваўкавыск). У 1939 г. мабілізаваны ў Польскае войска. Служыў у 42-м пяхотным палку (Беласток). Стралец. У нямецкі палон трапіў 19 верасня 1939 г. каля Чырвонага Бору. Утрымліваўся ўшталагу ХХВ, потым ХХА і ХІА. Парадкавы нумар ваеннапалоннага 31232. Вызвалены 22 жніўня 1940 г. і накіраваны ў Брэйтэнфэльд. У дакумэнтах паходжаньне пазначанае як “pole russe”. У 1941 г. уступіў у Беларускі штурмовы зьвяз. Падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу.
Бранішэўскі Мікалай, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Быцько Мікалай, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. Інструктар паміннай справе. Інтэндант зьвязу. У 1939 г. служыў у Польскім войску. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Бярцэвіч Міхал, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г.. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Вагель Павал, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Вайноўскі Станіслаў, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу.
Вайноўскі Францішак, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Валанцей Эдвард, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. Адказны за нацыянальна-выхаваўчую працу. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьнянакіраваны на савецкую тэрыторыю.
Валасэвіч Браніслаў. Нарадзіўся ў Польшчы. Удзельнік польскага антынацыскага падпольля. У 1940 г. уступіў у Беларускі камітэт у Варшаве. 10 траўня 1941 г. накіраваны ў Беларускі штурмовы зьвяз. Жаўнер. Падчас дэсантаваньня 15 чэрвеня 1941 г. на савецкую тэрыторыю патрапіў у палон да Чырвонай Арміі.
Валасэвіч Станіслаў, сын Юзафа. Нарадзіўся 29 траўня 1906 г. у мясцовасьціДырнаў. У 1939 г. мабілізаваны ў Польскае войска. Служыў у 64-м пяхотным палку (Грудзёндз, Польшча). Капрал. У нямецкі палон трапіў 17 верасьня 1939 г. каля Ловіча. Утрымліваўся ў шталагах XІВ. Парадкавы нумар ваеннапалоннага 2070. Вызвалены 21 чэрвеня 1940 г. і накіраваны ў Фрэркінг. У дакумэнтах паходжаньне пазначанае як “паляк”. У 1941 г. уступіў у беларускі штурмовы зьвяз, падафіцэр. 15 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Валанцэвіч Эдвард, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу.
Гадэмайер Мар’ян, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу.
Гальчынскі Вацлаў, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 15 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Гапунік Вацлаў, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу.
Гапунік Яўхім, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 29 траўня 1941 г. выбыў да хаты.
Гардзіевіч Тадэвуш, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 15 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Голас Аляксандар. Нарадзіўся 1 студзеня 1915 г. у в. Ілья (Вялейскі павет, Віленскае ваяводзтва). У 1939 г. мабілізаваны ў Польскае войска. Служыў у Варшаве. Капрал. Трапіў у нямецкі палон. Утрымліваўся ў шталагу ІВ. Парадкавы нумар ваеннапалоннага 51210. У дакумэнтах паходжаньне пазначанае як “беларус”.. У 1941 г. уступіў у Беларускі штурмовы зьвяз, падафіцэр. 19 чэрвеня 1941 г. дзелявыкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Гуменік Гэнрык, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Даніловіч Браніслаў. Нарадзіўся 20 лістапада 1908 г. на Ашмяншчыне. Напярэдадні пачатку Другой сусьветнай вайны выехаў на працу ў Латвію, дзе наладзіў сувязь з баронам Энгельгартам. Пазьней пераехаў у Нямеччыну, дзе спрычыніўся да беларускай дзейнасьці. У 1941 г. уступіў у Беларускі штурмовы зьвяз. Хронікар зьвязу і адказны за культурніцка-асьветную працу сярод асабовага складу. Аўтар маршавай песьні “Гэта йдзе першы зьвяз наш штурмовы”. У гады нямецкай акупацыі працаваў у цывільнай адміністрацыі на Смаленшчыне. Па вайне жыў у ЗША. Памёр 29 верасьня 2003 г. у Нью-Брансуіку.
Зубовіч Язэп, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 25 траўня 1941 г. выбыўда хаты.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Зялінскі Лявон, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 15 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Карпушка Язэп, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу.
Качан Уладзімер. У 1939 г. знаходзіўся ў Польскім войску. Падхаружы. У 1941 г. уступіў у беларускі штурмовы зьвяз. Камандзір. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю. У 1941 - 1942 г. служыў у паліцыі парадку ў Менску. У студзені 1945 г. дабраахвотнікам уступіў у 1-ю беларускую грэнадзёрскую штурмовую брыгаду “Беларусь”. Па вайне жыў на эміграцыі. Нейкі час падтрымліваў стасункі зь некаторымі сябрамі “Беларускага хаўрусу” у Францыі.
Мацюшонак Станіслаў, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу.
Пажондны Язэп, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 29 траўня 1941 г. выбыў да хаты.
Панцялей Юстын, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу.
Панятоўскі Язэп, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Паўлоўскі Сьцяпан, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 29 траўня 1941 г.выбыў да хаты.
Пацэвіч Браніслаў, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу.
Рапіевіч Віктар, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу.
Рапіевіч Рыгор, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Сабіла Хведар, сын Васіля. Нарадзіўся 15 сьнежня 1917 г. у в. Сівіца (павет Маладэчна). У 1939 г. знаходзіўся ў Польскім войску. Служыў у 30-м пяхотным палку (Варшава). Трапіў у нямецкі палон. Утрымліваўся ў шталагу ІА. Парадкавы нумарваеннапалоннага 61824. Вызвалены 20 лютага 1941 г. і накіраваны ў Генэральнае Губэрнатарства. У дакумэнтах паходжаньне пазначанае як “беларус”. У 1941 г. уступіў у Беларускі штурмовы зьвяз. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Селява Янка, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г. дзелявыкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Славэцкі Казімер, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Станкевіч Яраслаў, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 15 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Паводле ўспамінаў польскай разьведчыцы Гражыны Ліпіньскай, Я. Станкевіч (“высокі беларус”) і два ягоныя сябры-дэсантнікі былі ў “калёне сьмерці”, якую НКВД гнала па Магілёўскім тракце зь менскай турмы ў канцы чэрвеня 1941 г. Беларускія дэсантнікі вялі пад рукі змораных польскіх жанчынаў. (Lipin’ska G. Jes’li zapomne o nich... Warszawa, 1990. S. 136, 137). “Немцы перад агрэсіяй на СССР вышкалілі ў Бэрлінеі ў Варшаве вялікую групу беларускіх камандасаў і перакінулі іх праз Буг”, - успамінае Ліпіньска. (Тамсама, S. 148). Пра Я. Станкевіча згадвае таксама жыхарка Гдыні Ёанна Янушак. Яна, удзельніца польскага падпольля ў Лідзе, таксама была ў гэтай “калёне сьмерці”. Пасьля ўцёкаў, Янушак разам са Станкевічам перабіраліся ў бок Ліды. (Невяроўскі А. І праз 55 гадоў боль не сціхае // Наша Слова, 1996, 11 ліпеня, № 28).- Заўвага Рэд. “БР”.
Табалевіч Фэлікс, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г.дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Тачаноўскі Баляслаў, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу.
Мог быць у складзе дэсанту на тэрыторыі БССР. Гл.: Туронак Ю. Беларусь пад нямецкай акупацыяй. Менск, 1993, б. 207. - Заўвага Рэд. “БР”.
Тур Аляксандар, сын Аляксандра. Нарадзіўся ў 22 лютага 1915 г. у в. Скамарошкі (павет Стаўпцы). У 1939 г. мабілізаваны ў Польскае войска. Служыў у сапёрным аддзеле 64-га пяхотнага палка (Грудзёндз, Польшча). Стралец. У нямецкі палон трапіў 18 верасьня 1939 г. каля Сахачова. Утрымліваўся ў шталагу ІІІВ. Парадкавы нумар ваеннапалоннага 10193. 5 жніўня 1940 г. пераведзены ў шталаг ІА. У дакумэнтах паходжаньне пазначанае як “беларус”. У 1941 г. уступіў у Беларускі штурмовы зьвяз. 19 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Фёдарчук Язэп, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу.
Адзін з варыянтаў прозьвішча - Федарчук. Беларускі нацыяналіст. У гады вайны выехаў у Швэцыю, дзе быў адным з закладчыкаў арганізацыі “Беларуская Грамада ў Швэцыі”. Па вайне жыў у Стакгольме, дзе і памёр. - Заўвага Рэд. “БР”.
Храновіч Лявон, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Цікота Янка, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу.
Чудзяк Міхал. Нарадзіўся 14 верасьня 1917 г. у в. Козель (Казель). У 1939 г. знаходзіўся ў Польскім войску. Служыў у 19-м пяхотным палку (Львоў). Стралец. У нямецкі палон трапіў 18 верасьня 1939 г. каля мясцовасьці Воў. Утрымліваўся ў шталагу ХА, адтуль быў накіраваны ў працоўную каманаду ў Дамэндопрфе. Парадкавы нумар ваеннапалоннага 21181. Вызвалены 3 сакавіка 1941 г. У дакумэнтах паходжаньне пазначанае як “украінец”. У 1941 г. уступіў у Беларускі штурмовы зьвяз.
Чудук Міхал, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 15 чэрвеня 1941 г. дзеля выкананьня спэцзаданьня накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Шакоўскі Віктар, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г., з мэтай выкананьня спэцзаданьня, быў накіраваны на савецкую тэрыторыю.
Явік Янка, жаўнер Беларускага штурмовага зьвязу. 29 траўня 1941 г. выбыў дахаты.
Якімовіч Альбін, сын Станіслава. Нарадзіўся 2 студзеня 1915 г. у в. Рупейкі (Ваўкавыскі павет). У 1939 г. быў мабілізаваны ў Польскае войска. Служыў у 6-м уланскім палку (Станіславаў). Капрал. Інтэрнаваны 21 верасьня 1939 г. на тэрыторыіВугоршчыны. Пазьней апынуўся ў нямецкім палоне. Утрымліваўся ў шталагу ХVIIА. Парадкавы нумар ваеннапалоннага 06825. Вызвалены 9 траўня 1940 г. (па іншых крыніцах - 22 ліпеня 1940 г.) і накіраваны ў Варшаву. У дакумэнтах ён пазначаны як“паляк”. Падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу.
Яцэвіч Павал, падафіцэр Беларускага штурмовага зьвязу. 19 чэрвеня 1941 г., з мэтай выкананьня спэцзаданьня, быў накіраваны на савецкую тэрыторыю.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

С самим названием Дальвиц у меня есть вопрос.
В списке населенных пунктов Восточной Пруссии нет такого названия
http://en.wikipedia.org/wiki/German_exonyms_(Kaliningrad_Oblast)

Есть пригород Берлина с названием Дальвиц.
Так все же где был разведцентр (или школа) Дальвиц?
Ясно, что в Пруссии, но именно в каком населенном пункте?

У меня есть информация, что центр находился в Bokellen bei Insterburg.
У кого есть информация?

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Дальвицкие соколы. Информация любезно предоставлена С.Г. Чуевым (кн. "Спецслужбы Третьего Рейха").

Разведывательно-диверсионная школа в м. Дальвиц

Во время отступления немецкой армии с территории Белоруссии 10 тысяч военнослужащих белорусских коллаборационистских формирований отступили на Запад и в их числе руководители Белорусской Незалежницкой Партии (БНП) Д. Космович , В. Ф. Родько , Б. Д. Рагуля и др.
В июне 1944 года они вместе с другими белорусскими коллаборационистами находились в Восточной Пруссии, где установили контакт с Абвером и предложили ему сформировать из белорусских военнослужащих диверсионно-разведывательное подразделение, для его последующей заброски в Беларусь для ведения диверсионной и партизанской деятельности. Согласие Абвера было ими получено.
В июне 1944 года в м. Дальвиц в 25 км от г. Инстербурга (ныне г. Советск Калининградской области) была организована разведывательно-диверсионная школа, более известна как «Белорусский десантный батальон «Дальвиц». Кодовое наименование органа - «Мельдекопф Вальдбуш» и «3 Коле-2». Школа подчинялась АК-203.
Начальниками органа с немецкой стороны последовательно были майор Герулис (до ноября 1944 г.), затем - лейтенант Шретер (до декабря 1944 г.).
Вербовку добровольцев в батальон вели в основном члены БНП. В качестве резерва выступали военнослужащие из батальонов Белорусской Краевой Обороны и подразделений Союза Белорусской Молодежи. Вербовка велась в строгой конспирации, без всякой пропагандистской кампании. Через месяц в составе батальона насчитывалось свыше 200 солдат. Командирами батальона с белорусской стороны были майор И. Гелда (ответственный за войсковую подготовку) и капитан (с марта 1945г. – майор) В. Ф. Родько (ответственный за политическую работу).
28 августа того же года президент БЦР Р. Островский посетил школу и поздравил курсантов с успехами в учебе. 23 марта 1945 года указом Островского ряду белорусских военнослужащих были присвоены офицерские звания. Между тем среди руководства белорусских коллаборационистов единства по вопросу сотрудничества с немецкими властями не было. Так, президент БЦР Р. Островский выступал за сотрудничество с СС, а члены БНП, занимавшие офицерские должности в батальоне относились к этому отрицательно.
Батальон состоял из двух рот – «Северной» (командир – Рудак А.Ф. ) и «Южной» (командиры - лейтенант Зуй М.М. , Будагосский И.Н. ). Подготовка личного состава велась от 4 до 6 месяцев, но в связи с наступлением Советской Армии ее курс был сокращен. Каждый военнослужащий должен был овладеть подрывной и саперной подготовкой, топографией, тактикой ведения партизанского боя в лесной местности, владеть всеми типами огнестрельного оружия, совершить прыжок с парашютом.
В батальоне имелась группа девушек и женщин, которые готовились стать радистками, а также учились оказанию медпомощи. Подготовка женских групп проходила с 1 августа до 6 октября 1944 года в Дальвице, затем с сентября – в деревне Кляйн Габель в 10 км от г. Штаргарда. В сентябре 1944 года школа была переведена в деревню Кушерова, северная рота в имение Вальдбуш в 35 км от г. Быдгощи, южная – в имение Цан. В феврале-марте 1945 года орган передислоцирован в м. Шмерцке близ г. Нойе-Бранденбург и передал 12 десантников в распоряжение Абверкоманды-204 в г. Лойц.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Школа в м. Дальвитц - что в 20 км юго-западнее Инстербурга в Восточной Пруссии.
В одном из источников видел, что школа располагалсь в имени Вальдбуш и именовалась как "мельдекопф "Вальдбуш".

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Первая боевая акция десантников началась в конце ноября 1944 года, когда с немецкого самолета, вылетевшего с окраины Кенигсберга, была сброшена разведывательно-диверсионная группа (30 человек, из них 2 радиста) в лесной массив близ г. Лиды и Барановичей. Это была проба сил перед началом крупномасштабной десантной операции «Валошка» («Василек» - белорусск.), которая имела своей целью организацию антисоветского подполья и повстанческого движения в Белоруссии. Эту цель поставило перед собой руководство БНП, надеясь также на то, что после капитуляции Германии начнется война между СССР и западными союзниками.
Члены БНП с конца 1944 года тайно от немцев налаживали связи с английской и американской разведками.
При вербовке местного населения Белоруссии, десантникам было поручено разъяснять, что необходимо вести активную борьбу с Советской властью, т.к. Германия терпит поражение, а руководство БЦР и БНП ориентируется на англичан.
В свою очередь немцы видели в батальоне лишь диверсионное формирование, которое после высадки в Белоруссии будет совершать диверсии и вести разведку в советском тылу. В случае потерь, батальон должен был черпать резервы из 1-го кадрового батальона БКА, который был сформирован в Берлине 15 октября 1944 года, и к марту 1945 года имел в своих рядах 196 офицеров и солдат.
Проект операции «Валошка» предусматривал переброску воздушным путем всего батальона. 17 ноября 1944 года в 6 вечера было произведено первое десантирование с трехмоторного самолета Люфтваффе. На пятый день после высадки, советские органы Госбезопасности обезвредили почти всех диверсантов близ г. Любчи. По информации советских источников командир десантной группы М. Витушка погиб, но белорусские эмигранты утверждают, что он бежал и сумел объединить несколько белорусских антисоветских отрядов под кодовым наименованием «Черный Кот».
Из ноябрьского десанта удалось уйти 9 парашютистам, сброшенным близ деревни Лавринки у г. Воронова. Командир группы К. Шишея установил контакт с местными отрядами Армии Крайовой, в составе которых белорусские диверсанты действовали до декабря 1944 года. Позднее и эта группа была ликвидирована органами Госбезопасности.
К числу малоизвестных операций батальона относится спасение архива белорусской эмиграции в Латвии в мае 1945 года. Тогда по заданию руководителя Военной управы БЦР в Германии генерала К. Езовитова два военнослужащих батальона были заброшены в Ригу, с заданием найти в латвийской столице и эвакуировать на Запад архивные документы, касавшиеся деятельности белорусских политиков в Латвии. В случае захвата документов СМЕРШем, в руки советской контрразведки могли попасть данные на всех белорусов, не успевших эвакуироваться из Риги на Запад.
В начале 1945 года БНП совместно с немецкими спецслужбами начала подготовку к операции «Валошка». С этой целью 20 марта 1945 года в Берлине состоялось совещание, на котором присутствовали президент БЦР Р. Островский, И. Гелда, В. Родько, с немецкой стороны – оберштурмбанфюрер О. Скорцени и начальник «Истребительного соединения «Восток» Александр Аук .
Разработанный ими план, предусматривал заброску батальона в тылы наступающих советских войск, на территорию Белоруссии. Группы по 25-30 военнослужащих батальона должны были самостоятельно проводить операции диверсионного характера – взрывать мосты, уничтожать транспортные средства, воинские склады. Кроме этого на группы возлагалось ведение разведки мест расположения советских частей и по рации сообщать о них в центр. Каждая группа должна была налаживать связь с местным населением для последующей организации вооруженного сопротивления. Посредством установления радиосвязи между всеми группами планировалось объединить все антисоветские формирования в большие по численности отряды и развернуть по всей Белоруссии массовое сопротивление.
По соображениям Скорцени, каждый десантник вооружался автоматом и 100 патронов к нему, револьвером с 50 патронами, 1,5 кг взрывчатки. Общий вес груза у 1 десантника не должен был превышать 25 кг. Каждая группа парашютистов имела на вооружении портативный печатный аппарат. На 25-30 человек предназначался 1 ручной пулемет и 1 мелкокалиберный миномет, несколько противотанковых гранат и мин. Кроме того, каждая группа обеспечивалась полным запасом продовольствия в концентратах и консервах, запасом медикаментов. В состав каждой группы входили 2 радиста.
Девиз батальона напоминал девиз украинских националистов– «Здабудзем беларускую дзяржаву – альбо згiнем у барацьбе за яе!».
Личный состав батальона был одет в немецкую военную униформу со знаками различия БКА. Офицерский состав был одет в мундиры цвета «фельдграу». При проведении десантных операций личный состав десантных групп использовал советский трехцветный камуфляж с рисунком типа «амеба».
Заброшенные в БССР группы батальона именовались «экспедиционными командами», а их члены военнослужащими Белорусской Освободительной Армии, созданной в начале 1945 года белорусскими эмигрантами в Германии. Каждый солдат батальона также являлся членом созданной весной 1945 года в Берлине Белорусской Военной Организации (БВА). В тайне от немцев члены БВА, одновременно являвшиеся членами БНП, пробовали наладить связь с западными спецслужбами, чтобы уже после поражения Германии в войне, при их поддержке возглавить антисоветское повстанческое движение в Белоруссии.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Номера журнала "Беларускі Рэзыстанс" (№№1-5).
Формат PDF
http://kamunikat.org/poszuk_kataloh.html?SearchWhat=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96+%D0%A0%D1%8D%D0%B7%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81&SearchBy=tytul&SearchWhere=ALL&SortBy=utw_kiedy&SortDir=ASC&Search=Wy%C5%9Bwietl

Приведенная статья во втором номере

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Недостаток военно-транспортной авиации вынудил немцев разработать план пешей переброски батальона в Белоруссию. Скорцени предлагал произвести переброску батальона на машинах к передовой, а далее диверсанты должны были самостоятельно пробиваться на Восток, в районы, где еще находились в окружении немецкие подразделения и таким образом следовать в Белоруссию. Этот план не одобрял майор Родько, т.к. в данном случае батальону угрожала бы гибель, либо включение в состав окруженных немецких частей и тогда остальные планы в отношении действий в Белоруссии остались неисполненными. В этой ситуации старшина Военной комиссии БЦР Николай Шкеленок предлагал включить батальон в состав формируемой в Баварии 1-й гренадерской штурмбригады «Беларусь» на правах отдельной воинской части. На этот шаг командование батальона не пошло, ибо бригадой командовал оберштурмбанфюрер Зиглинг, ранее возглавлявший 30-ю дивизию СС и оставивший после себя недобрую славу среди белорусских коллаборационистов. Белорусское командование опасалось, что включение батальона в состав какой-либо части Вермахта или СС приведет к превращению десантников в пехотинцев.
Планы Скорцени в отношении батальона шли дальше – он предполагал довести его численности до 700-800 человек и сформировать на его базе специальный разведывательно-диверсионный полк. Это входило в его планы создания диверсионных подразделений «Истребительного соединения СС» из числа латышей, эстонцев, украинцев.
По неподтвержденной информации, на последнем этапе своего существования дальвицкий батальон был объединен с аналогичным украинским подразделением полковника Т. Бульбы (Боровца) .
В марте - апреле 1945 года школа размещалась в Чехословакии, на горе Шварценберг близ г. Трутнов (Траутенау), в конце апреля переехала в м. Кляйне Изель, где попала в засаду чешских партизан. Вооруженного столкновения не было, но после переговоров командиров батальона с руководством партизан было достигнуто соглашение о пропуске батальона безоружным. После этого В. Родько распустил батальон, сказав солдатам, что они могут самостоятельно следовать в Белоруссию либо поступать по своему усмотрению. Часть личного состава направилась в сторону наступающих англо-американских войск.
Те, кто решили пробиваться в Беларусь, разделились на две группы во главе с майором И. Гелдой и В. Родзькой и направились на Восток. Обе группы через несколько дней прибыли под Белосток, где в июне 1945 года Гелда и Родзька были арестованы. Следствие по их делу шло до 1946 года и окончилось вынесением смертных приговоров. В мае 1946 года Родько был казнен в Минске, а Гелда был казнен в Белостоке. Судьба остальных военнослужащих была разной. Часть арестованных под Белостоком, получила по нескольку лет лагерей – большинство их освободилось в середине 50-х годов, и осталось жить в Белоруссии, либо в Польше и Литве.
Отколовшийся от группы командир «Южной» роты батальона Михаил Зуй сумел легализоваться в… рядах Красной армии. Он был призван в ее ряды на территории Чехословакии, в составе одной из воинских частей прибыл в Белоруссию и бежал.
Часть бывших военнослужащих батальона в конце 1945 года развернула партизанскую деятельность в Беловежской и Налибокской пущах, объединившись с белорусскими и польскими антисоветскими отрядами, в том числе с остатками первого «дальвицкого» десанта.
Отдельный отряд под командованием бывшего диверсанта из дальвицкого батальона Е. Жыхара был уничтожен органами Госбезопасности в августе 1955 года в 7 км от г. Поставы. За время своей деятельности люди Жыхара убили свыше 30 коммунистов и милиционеров.
В 1956 году органами Госбезопасности БССР разыскивалось 57 десантников батальона «Дальвиц».

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

От себя также добавлю список тех, кто служилв дальвицкой школе:
1. Апухлин или Апухтин - унтер-офицер, завю вещевым складом органа;
2. Рогуля Борис Дмитриевич - майор, зам. нач. органа и преподаватель;
3. Родько Всеволод Филаретович - майор, пом. нач. органа и преподаватель, до этого являлся бургомистром г. Витебска. Арестован;
4. Гелда Иван Антонович, он же Калиновский - майор, пом. нач. органа и преподаватель. Житель г. Белостока. Арестован.
5. Будаховский или Будагосский или Будаговский Игорь Нестерович - обер-лейтенант, начальник Южной группы. Арестован;
6. Рудак Александр Федорович - обер-лейтенант, преподаватель минометного дела и строевой подготовки, одновоременно являлся командиром Северной роты;
7. Лазаревич Владимир Иванович - обер-лейтенант, преподаватель строевой подготовки и вербовщик;
8. Луцкевич Юрий Антонович - лейтенант преподаватель. Арестован;
9. Зуй Михаил Михайлович - лейтенант, преподаватель строевой подготовки и вербовщик, одновоременно возглавлял Южную роту;
10. Кракасевич Иван Яковлевич - начальник канцелярии;
11. Витушко Михаил Афанасьевич, псевдо "Лось" или "Рус" - майор, преподаватель топографии, тактики и строевой подготовки;
12. Корбут Михаил Петрович - лейтенант вербовщик. Арестован;
13. Шантер или Шантыр, Шантар, Шандари Анатолий или Николай - вербовщик и преподаватель.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Фигуранты:
1. Витушко в униформе смоленского ОД;
2. Борис Рагуля (эмиграция);
3. Иван Гелда (реконструкция);
4. Их шеф - Р. Островский.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Белорусский специальный батальон "Дальвиц" (fieldpost 58779)
Небольшой список (на языке оригинала - газета "Раніца", 1945 год)

Асіповіч Лявон, в.Залесье Маладзечанскага павета
Дзякоўскі Віталі, Наваградак
Зуй Міхаіл (Suj) лейтенант
Кабак Мікалай, Вялейскі павет
Лазарэвіч Уладзімір
Лазарэвіч Канстанцін
Мешыч (Mjeschitz) J.
Сянькоўскі Юры, в.Залесье Маладзечанскага павета

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Бiяграмы найбольш значных:

1.Космович Дмитрий (псевдоним – «Коршун») – 1909-1991 гг. После окончания гимназии работал, зарабатывая на пропитание, в 1929-1931 гг., затем учился в политехническом институте в Бельгии. В 1931-1934 гг. служил в польской армии, с 1934 по 1939 гг. продолжал обучение, работал на угольных шахтах в Югославии. Осенью 1939 г. вернулся в Несвиж (Польша), где работал в администрации, затем возглавил бургомистрат города. Избирался делегатом Народного Съезда Западной Белоруссии, принимал участие в работе Верховного Совета БССР. В 1940-1941 гг. учился в минском политехническом институте. Летом 1941 г. организовал белорусскую полицию в Минске, член ЦК БНП. В 1943-1944 гг. после окончания офицерских курсов был инспектором БКА, майор БКА, занимал ряд постов в белорусских политических организациях. После войны жил в ФРГ, сотрудничал со спецслужбами США, Великобритании, ФРГ. Являлся одним из организаторов Белорусского освободительного Фронта. Принимал участие в деятельности ряда антисоветских общественно-политических организаций.
2.Родько или Родька (Родзько) Всеволод Филаретович (псевдоним «Волк») - 1920-1946 гг. В 1938 г. окончил Новогрудскую польскую гимназию, затем учился в школе унтер-офицеров польской армии. В 1939 г. попал в плен, из которого был освобожден в 1940 г. возглавлял Краковский филиал Варшавского белорусского Комитета, входил в состав группы В. Годлевского, организатора подпольной Белорусской Независимой Партии (БНП). С весны 1941 г. сотрудничал с Абвером. С июля 1941 г. бургомистр Витебска. В августе 1941 г. вместе с М. Витушкой руководил отрядами Белорусской Самообороны в Полесье, принимал активное участие в зачистке Полесья от остатков советских военных частей и партизан. С 1942 г. возглавлял ЦК БНП, член Белорусской Центральной Рады. С марта 1944 г. командир 15-го батальона БКА. Разработал план антинемецкого восстания и захвата г. Минска в период проведения 2-го Всебелорусского конгресса. Один из инициаторов и политических руководителей спецбатальона «Дальвиц». После разоружения батальона перебрался в Чехию, затем в Польшу и далее – в Белоруссию (г. Белосток). Арестован органами Госбезопасности БССР в 1945 г. В 1946 г. осужден судом к смертной казни. Посмертно Радой БНР Р. было присвоено звание генерала.
3.Рогуля (Рагуля) Борис – один из создателей белорусских добровольческих частей. Родился в 1920 г. в г. Новогрудке. Воевал в составе польской армии, с 1939 г. в немецком плену. Во время оккупации сотрудник городской администрации г. Новогрудок. Окружной руководитель БНС, окружной инспектор СБМ. Создал и возглавил Новогрудский конный эскадрон – одну из элитных частей БКА. Батальон принимал активное участие в борьбе с партизанами. С лета 1944г в Германии, офицер связи Рады БНР в бригаде Зиглинга. После войны в эмиграции. В 1948 г. окончил Лювенский университет (Бельгия) и одновременно проводил вербовку молодежи для ее последующей заброски на территорию БССР. С 1952 г. по н.в. проживает в Канаде, доктор медицинских наук.
4.Гелда Иван – 1897-1946 гг. Уроженец Белосточчины. В 1919-1920 гг. принимал участие в антисоветской борьбе в армии ген. Булак-Балаховича. В межвоенный период жил в Польше, арестовывался польскими властями. В 1943 г. принимал участие в формировании белорусских антипартизанских подразделений, член БНП. В мае 1944 г. Г. был арестован Гестапо, был освобожден из-под стражи в конце июня 1944 г. С июля 1944 г. белорусский командир спецбатальона Дальвиц, член БЦР. Отдал приказ батальону сложить оружие перед чешскими партизанами. В июне 1945 г. арестован органами Госбезопасности, казнен.
5. Зуй Михаил – 1912-1995 гг. В 1940 г. был студентом сельхозтехникума в г. Глубоком (Западная Белоруссия) Во время немецкой оккупации – староста Шарковщинского повета (уезда), член ЦК БНП, делегат 2-го Всебелорусского конгресса. С августа 1944 г. в белорусском спецбатальоне, командир взвода «южной» роты батальона. В мае 1945 г. попал в плен к советским войскам, но после поверхностной проверки был призван в армию. Под угрозой разоблачения дезертировал и в 1945-1948 гг. пребывал на нелегальном положении в Польше. В конце 1948 г. перебрался в ФРГ, принимал участие в работе Загрансектора БНП, член БВФ. В конце 80-х годов возглавил БЦР.
6. Витушка или Витушко Михаил (Михась) – 1907-? Окончил Клецкую и Виленскую гимназии, учился в Пражском университете и Варшавском политехническом институте. Член белорусского студенческого союза. Вступил в связь с Абвером накануне войны. В августе 1941 г. один из командиров Белорусской Самообороны в Полесье. Организатор белорусской полиции в Минске, был заместителем Д. Космовича. Организатор отрядов БСА в Брянской, смоленской и Могилевской областях. Член ЦК БНП, один из организаторов антинемецкого восстания в Минске. С лета 1944 г. офицер Дальвицкого спецбатальона, майор БКА. Эта часть биографии В. малоизвестна и спорна. По свидетельству одних источников 17 ноября 1944 г. был десантирован на территории Виленщины во главе отряда парашютистов и уже 07.01.1945 г. был убит в бою. По другой информации, в 1944 г. под его именем был десантирован другой офицер Дальвицкого батальона. Белоруссие эмигрантские источники утверждают, что в 1946 г. В. реорганизовал антисоветские партизанские отряды в Белоруссии и создал Белорусскую Освободительную Армии, известную также как «отряды Черного Кота», редактировал подпольный журнал «За волю». После разгрома антисоветского подполья действовал в Литве, затем перебрался на Запад. По информации пресс-службы белорусского КГБ после десантирования, группа В. была понесла потери в ходе боев и примкнула к отряду АК под командованием Чеслава Станкевича («Комара»), заместителем которого стал В. (под кличкой «Муха»). 7 января 1945 года отряд Комара был разбит, а В. убит. «Воскресение» В. произошло на страницах эмигрантских белорусских газет в 1948 г. в связи с началом «холодной войны». Оперативно-розыскные документы МГБ СССР свидетельствуют о том, что В. В 1955 году числился во всесоюзном розыске по списку №1.
7. Езовитов Константин (1893-1946) - генерал-майор, член Рады БНР. Бывший офицер Русской Императорской армии, в феврале 1918 г. был военным комендантом г. Минска. В годы Гражданской войны принимал участие в создании белорусских военных формирований польской армии. Способствовал переходу С.Н. Булак-Балаховича к полякам. Жил в Латвии, участвовал жизни белорусской эмигрантской колонии. Неоднократно арестовывался латвийскими властями. В сентябре 1940 г. был завербован НКВД Латвийской ССР в качестве агента под псевдонимом «Озолс» для работы в среде белорусских националистов. Во время Второй Мировой войны входил в состав БЦР, возглавлял ее Главное управление военных дел, участвовал в формировании белорусских частей в Германии. В апреле 1945 г. был арестован органами «СМЕРШ» в Германии. Осужден, приговорен к смертной казни.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Витушко умер в Германии в 2006 году.
http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=2534

Міхал Вітушка памёр двойчы
(1907–2006)

Гэтая вестка прыйшла зь Нямеччыны. Сын Міхала Вітушкі паведаміў, што яго бацька памёр яшчэ 27 красавіка ў альпійскім санаторыі. На 99-м годзе жыцьця.
У апошнія гады ён быў прыкаваны да ложка, хварэў. Яго наведвалі толькі сваякі і блізкія сябры.

Міхал Вітушка – адзіны з кіраўнікоў нацыянальных антысавецкіх рухаў Супраціву ў Савецкім Саюзе, які выжыў у партызанцы і здолеў захавацца ад савецкіх агентаў на Захадзе. А яго шукалі, патрабавалі выдачы як «вайсковага злачынцы». І пры гэтым у афіцыйных публікацыях пісалі (дагэтуль пішуць), што Вітушку забілі яшчэ ў 1945 годзе. Не забілі, нават не паранілі.

Беларускі партызанскі рух пад кіраўніцтвам Міхала Вітушкі распачаў збройную барацьбу супраць бальшавікоў увосень 1945 году. У 1948 годзе Вітушка правёў яго рэарганізацыю, а ў пачатку 50-х вывеў ацалелыя партызанскія атрады праз Польшчу і Латвію на Захад. Сам ён працягваў заставацца ў Польшчы, адкуль кіраваў антысавецкім падпольлем. У 1960-х Вітушка перабраўся на Захад. Ёсьць сьведчаньні, што пад чужымі дакумэнтамі Міхал Вітушка прыяжджаў у Беларусь, апошні раз ён наведаў Бацькаўшчыну ў пачатку 1970-х, быў у Менску і Вільні.

Ён перажыў амаль усіх сваіх сяброў і ворагаў. Пасьпеў напісаць успаміны, якія калісьці будуць апублікаваныя.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

Если это правда, то это будет "бомба".

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

А теперь самое интересное относительно Первого штурмового взвода.
Донесение органов ГБ о поимке белорусских диверсантов, датированное 19 июня 1941 года.

Источник: "Органы государственной безопасности СССР в годы ВОВ" (сборник документов, том 1, книга вторая, Москва 1995, стр.254-265)

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

О чеь интересно, на мой взгляд, примечание (сноска) на последней странице в конце.

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

http://bdg.press.net.by/dsp/2003/03/2003_03_05.14/14_22_1.shtml

 

Ответ: Беларускі камандас (спецназ)

в очередной раз приведена фентази-сказка С. Ерша о тысячах партизан "Черного Кота". Не было никакого "черного кота" (имею ввиду массовой организации) - как пример: Доводилось ли кому из камерадов видеть хоть одно фото, где были бы запечатлены члены данной организации или вообще бойцы т.н. "Беларуского Резистанса" после войны? Я например. знаю только одно фото где изображены члены группы (точнее бандыт.к. онизанимались форменной уголовщиной и к идейной борьбе отношения никакого не имели).
Доводы что все скрыто в архивах КГБ - чушь.
Зато фото, членов УПА, АК, ЛЛА и др. организаций, реально (а не виртуально в в фантазиях отдельных "историков") существовавших - хватает.